Lise hayatı, çocuğunuzun bağımsız bir birey olmaya doğru attığı büyük bir adımdır. Ergenlik çağındaki çocuğunuzda erken yaşlardan itibaren geliştirdiğiniz kişilik özellikleri, onlara çalışmalarında ve gelecekteki kariyerlerinde yardımcı olacak ve hayatlarındaki insanlarla anlamlı ilişkiler geliştirmelerini sağlayacaktır. İşte genç çocuğunuza hayatta başarılı olma avantajını sağlayacak temel kişilik özellikleri ve gelişimlerine nasıl yardımcı olabileceğine dair ipuçları.
Özgüvenli olmak
Yaşam boyu başarının en önemli özelliklerinden biri özgüvendir, ancak bu, birçok gencin mücadele ettiği bir şeydir. Ergen olmak zorlu bir süreç olabilir ve yaşanan pek çok duygu ve değişiklik nedeniyle özgüvenlerinin darbe alması anlaşılabilir bir durumdur. Ancak genç çocuğunuzun kendine daha fazla güvenmesine yardımcı olmanın yolları var. Kendine güvenen insanlar ikna edici argümanlar sunar, ikna edicidir ve iddialı hedeflerin peşinden nasıl gidileceğini bilir. Kendine güven, bir genç için olumlu bir özelliktir çünkü kendi değerini bilmenin önemini öğretir. Özgüvenli olması için her şeyden önce sizin onu teşvik etmeniz, olumlu davranışlarını övgüyle karşılamanız, yaptığı hatalar karşısında aşırı tepki vermeden desteğinizi hissettirmeniz önemlidir.
Dış görünüşe fazla takılmamak
Gençlik yılları, herkesin görünüşümüzle ilgilendiğini zannettiğimiz yıllardır ancak özgüven, trend kombinlerden daha etkileyicidir. Genç çocuğunuzun nasıl göründüğü ile ilgilenmesi normaldir ancak görünümün, sahip olduğu önemli şey olmadığını öğrenmesi gerekir. Başkalarının ne düşündüğü, bu yaşlarda oldukça önemli olsa da herkesin kendi görünümüyle ilgilendiğini, iyi hissetmenin etrafa yayacağı enerjinin daha faydalı olduğunu söyleyebilirsiniz. Ona, enerjisini ihtiyacı olanlara yardım etmek gibi alanlarda kullanmasını tavsiye edebilirsiniz.. Birinin kendini iyi hissetmesine yardım etmek, sizi popüler ve sevilen biri yapmak için daha faydalı olabilir. Tüm bunlar, yukarıda bahsettiğimiz özgüvenli olma halinin bir parçasıdır.
Bağımsız düşünebilmek
Bugün hayatınızın merkezine koyduğunuz bir arkadaşınız, ilerleyen yıllarda hayatınızda olmayabilir. Arkadaşlarımız önemlidir ancak bir grubun veya tek bir arkadaşın peşinden gitmek bizi zararlı alışkanlıkların kucağına itebilir veya zamanımızı boşa harcamamıza sebep olabilir. Kurduğumuz arkadaşlıkları sık sık değerlendirmemizde fayda vardır. Çocuğunuza, arkadaşlarının çok önemli olduğunu bildiğinizi, arkadaşlarına karışmak istemediğinizi, seçimlerini kendi kendine en doğru şekilde yapacağı konusunda ona güvendiğinizi söyleyebilirsiniz. Bunları söylerken, arkadaşlarını objektif şekilde değerlendirmesi için ona yol gösterin. Bir gruba dahil olması gerektiğini düşündüğü için değil, gerçekten arkadaş olmak istediği kişilerle yakınlaşması konusunda onu uyarın. Sadece uyum sağlamak için kendinden ödün vermemeyi öğrenmelidir.
Kendine iyi bakma alışkanlığına sahip olmak
Yeterli su içmezsek, uykumuzu alamazsak, ekran karşısında uzun saatler geçirirsek, besleyici olmayan yiyecekler yersek sağlığımız yavaş yavaş bozulur ve hayatımız zorlaşır. Bu, temel bir gerçektir. Kendine iyi bakmak, bir insanın kendisi için yaptığı bir şeydir. Tüm sorumluluklardan önce bunun geldiğini çocuğunuza hatırlatın. İyi çalışan bir zihin için iyi beslenmek, yeteri kadar uyumak, fiziksel olarak hareket halinde olmak, gün ışığı almış olmak önemlidir. Bunları alışkanlık haline getirmesi ve kendi sağlığını öncelik haline getirmesi için onu teşvik edin. Genç çocuğunuz sigara bağımlısı ise bu içeriğe göz atmanız faydalı olabilir.
Duyguları tanımayı öğrenmek
Yetişkinliğe giden yolda, davranışları düzenlemeyi öğrenmenin adımlarından biri duygularının farkına varmak ve onları düzenleyebilmektir.. Kişinin kendi duygularının farkında olması, onları meydana getiren sebepleri fark etmenin ilk adımıdır. Ortaokul dönemi, bir geçiş aşaması olarak nitelendirilir. Bu dönemin üstesinden gelmeye çalışırken duyguları ile temas edebilen bir çocuk, lise döneminin üniversiteye hazırlık gibi konularını daha güçlü şekilde karşılayabilir. Çocuklara duyguları öğretmek küçük yaşlardan itibaren önemlidir. Duyguları ifade etmeyi ve yönetmeyi bilmemek çeşitli sorunlara yol açar. Bu yüzden, ortaya çıkan duyguları reddetmeyin, çocuğunuza da duygularını bastırmadan ifade etmesi için “Merak ediyorum, biraz sinirli misin, belki de kızgın mısın?” gibi sorularla alan açın. Duyguları adlandırma pratikleri yapın ve ona model olun. Duyguları tanımak için duygu çarkı kullanabilirsiniz.
Empati ve nezaketten utanmamak
Duygusal zekanın genç çocuğunuzun sahip olması gereken değerli bir beceri olduğunu duymuşsunuzdur. Dayanıklılığı ve öz farkındalığı arttırır ve sağlıklı ilişkilerin geliştirilmesine yardımcı olur. Gençlerin duyguları oldukça yoğun olabilir. Vücutları ve hormonları büyük değişimler yaşar ve buna çoğu zaman büyük duygular da eşlik edebilir. Çocuğunuz duygularını tanımak ve kontrol etmek için duygusal zekayı kullanabilirse, ergenliğin çalkantılı dönemiyle daha iyi başa çıkabilecek donanıma sahip olacaktır.
Dirençli olmak ve yılmazlık
Dayanıklılık ve rezilyans, ergenlerin sahip olmaktan fayda edineceği önemli bir ergen kişilik özelliğidir çünkü kişinin başarısızlıkla başa çıkabileceği anlamına gelir. Bir şeyler planlandığı gibi gitmediğinde pes etmek ya da kendine acımaya odaklanmak yerine, dayanıklı bir kişi ayağa kalkıp yeniden deneyebilecektir. Dirençli insanların risk alma veya zorluklarla yüzleşme olasılıkları daha yüksektir çünkü başarısız olurlarsa sonuçlarla başa çıkabileceklerini ve ilerleyebileceklerini bilirler. Risk alma cesaretine sahip olmak olağanüstü iş adamları yaratabilir. Önemli olan hatalardan veya başarısızlıklardan ders çıkarmayı hatırlamaktır, böylece tekrarlanmazlar. Çocuğunuzu zorluklara göğüs germeye teşvik ederek ve başardıklarından ziyade çabalarını överek dayanıklılığını geliştirebilirsiniz. Bu onlara sonuç ne olursa olsun bir şeyi denemenin önemli olduğunu öğretecektir. Umdukları sonuçları elde edemezlerse, neyin işe yaramadığını, nedenini ve bir dahaki sefere başarıyı garantilemek için neleri değiştirebileceklerini onlarla tartışın. Bu onlara başarısızlıktan ders çıkarmayı öğretecek ve özgüven aşılayacaktır.
Değişikliklere adapte olabilmek
Gençler sürekli olarak hayatlarındaki değişikliklerle mücadele ediyorlar; vücutlarında, ilişkilerinde, görüşlerinde ve ilgi alanlarında. Yetişkinliğe geçtikçe kim olmak istediklerini anlıyorlar. Yeni durumlara nasıl uyum sağlayacaklarını da öğrenebilirler. Hızlı ve olumlu bir şekilde uyum sağlayabilmek, genç çocuğunuzun üniversite hayatına sorunsuz bir şekilde entegre olmasına da yardımcı olacaktır. Çoğu durumda uyum sağlama ve özgüven el ele gidecektir. Değişikliklere adapte olabilme yeteneğinin gelişmesi için çocuğunuzu yeni hobiler denemeye veya yeni insanlarla tanışmaya teşvik ederek daha uyumlu olmasına yardımcı olabilirsiniz. Yeni durumlarda herkesin biraz rahatsız veya tuhaf hissettiğini ve bunun sorun olmadığını onlara anlatın. Onlar için önemli olan yeni bir ortama neler getirebileceklerine bakmaları ve bunu duruma olumlu bir şekilde entegre etmeleridir. Büyük resme nasıl uyum sağladıklarını anladıklarında değişimden kaynaklanan stresi daha az hissedeceklerdir.
Proaktif olmak
Proaktif olmak, bir durumun gerçekleşmesini bekleyip sonra ona tepki vermek yerine harekete geçmek için inisiyatif almak anlamına gelir. Proaktif insanlar fırsatları tanıma ve benimseme, aksiliklerden kaçınma ve engelleri aşma konusunda iyidirler. Proaktivite, ergenlik çağındaki çocuğunuz yetişkinliğe geçiş sürecinde başarı için gerekli bir özelliktir. Lise hayatı boyunca bu özelliğe sahip olmak onu sosyal kulüplerde ve üniversite yaşamında ve sonrasında öne taşır. Bir genç olarak, pek çok farklı önceliği dengelemek ve geleceğinize hazırlanmak zorunda kalmak bunaltıcı olabilir. Hayat çok stresli gelmeye başladığında ilgisizlik ve hatta uyuşukluk durumuna düşmek normal bir başa çıkma mekanizmasıdır. Proaktivite bir gencin en yararlı davranış özelliklerinden biridir çünkü durumları kontrol etmek cazip bir durumdur ve çocuğunuzun motive kalabilmesine yardımcı olur. Ev yaşamına ilişkin basit beklentilerle yola çıkarak çocuğunuzun daha proaktif olmasına yardımcı olabilirsiniz. İşlerin ne zaman yapılması gerektiğini anlamak için sağduyularını ve inisiyatiflerini kullanacaklarına güvendiğinizi söyleyin. Yavaş yavaş siz sormadan bunu yapmaya başlayacaklar.
Anlayışlı ve algıları açık olmak
Algılayıcı olmak, etrafınızda olup bitenlerin farkında olmak ve anlamakla ilgilidir. Gençlerin kendi dünyalarına kapılma alışkanlığı olsa da, günümüzün gençleri küresel ölçekte olup bitenlerin her zamankinden daha fazla farkındalar. Çocuğunuzun bilgiyi sindirme yollarını düşünün. Podcast’ler, sosyal medya, müzik ve yayın hizmetleri aracılığıyla TV’de sürekli olarak haber ve fikirleri görüyor ve duyuyorlar. Her gün birçok bilgiyi özümsüyorlar. Soru şu: Anlıyorlar mı? Algılayıcı insanlar sürekli olarak yeni bilgilere açıktır. Bunu nasıl özümseyeceklerini, anlayacaklarını ve hayatlarıyla nasıl ilişkilendireceklerini bilirler. Bir ortamı okuyabilir ve başkalarının duygularını tanıyabilirler. Çocuğunuzu çeşitli sosyal ve resmi durumlarda başkalarının duygularını ve amaçlarını tanımaya teşvik ederek daha anlayışlı olmasına yardımcı olabilirsiniz. Haberlerde veya panel programında yer alan bir münazarayı veya tartışmayı birlikte izleyin. Çocuğunuzdan çeşitli bakış açılarını özetlemelerini ve mevcut duygular üzerinden konuşmalarını isteyin. İnsanların neden belirli bir şekilde hissettiğini veya davrandığını tartışmak, sosyal dinamikleri anlamalarına ve gelecekte bu tür durumlara nasıl yaklaşmaları gerektiğini anlamalarına yardımcı olacaktır.
Kaynak: The University of Queensland. “How to teach your teenager emotional intelligence?” (2023) Şuradan alındı: https://study.uq.edu.au/stories/how-teach-your-teenager-emotional-intelligence
Her gencin öğrenmesi gereken yaşam becerileri
Genç insanların yetişkin yaşamına hazırlanırken bilmesi gerekenler!
7Bavul toplamak Şöyle dediğinizi duyar gibiyiz; “Bavul toplamakta ne var?” Genç insanların hava durumuna göre giyinme konusunda pek de dikkatli olmadığını hesaba katarsak, doğru valiz hazırlama taktiklerini onlara öğretmek hiç de kötü bir fikir değil. Hava koşullarına ve girilecek ortamlara uygun giysiler seçmek, onları fazla kırışıklığa sebep olmadan katlamak, doğru sırayla yerleştirmek, iç çamaşırı ve aksesuar gibi malzemeleri giysilere karıştırmadan yerleştirmek, ilaç ve kişisel bakım malzemelerinin ambalajlarını sıkıca kapatmak, kirli torbası bulundurmak gibi birçok detayı çocuğunuzla birlikte gözden geçirebilirsiniz. Çamaşır yıkamak Siyah-beyaz ve renklileri ayırmak, çamaşırları uygun sıcaklıkta yıkamak için etiket okumak, deterjan ve çamaşırları uygun gözlere koymak… Çamaşır yıkamaya dair ne çok detay var, değil mi? Ancak bunları öğretmek, özellikle çalışan anne-babalar için hayat kurtarıcı olmakla birlikte genç insanlara önemli bir yaşam becerisi kazandırır. Kendi çamaşırını yıkamak temel özbakım becerilerinden biri sayılabilir. Dış görünüşüne önem verdiği kadar giydiği kıyafetlerin bakımına da özen göstermek önemlidir. Giysilere zarar vermeden onları temizlemek de… Özellikle öğrenci evi, yurt veya misafir evine kalmaya gidecek olan gençler için çamaşır yıkamayı öğrenmek şarttır. Elbette ütü yapmayı öğrenmek de… Bir tariften yemek yapmak Bir yemeğin sofraya nasıl geldiğini bilselerdi, pişirdiğiniz yemeklere bu kadar burun kıvırmazlardı… Çocuklar küçük yaştan itibaren onlara uygun araç-gereçlerle bazı yemekleri yapmayı öğrenebilir. Genç bir insan bıçak kullanma konusunda artık yetişkinle aynı becerilere sahiptir. Sadece biraz pratiğe ihtiyacı vardır. Alışveriş aşamasından başlayın ve birkaç saatinizi genç çocuğunuza yemek yapmayı öğretmeye ayırın. Makarna yapmaktan daha fazlasından bahsediyoruz. Soğan doğramak ve kavurmak, sebze yıkayıp doğramak, bıçak ve sebze soyucu kullanmak gibi beceriler aslında çok küçük yaşlarda edindikleri becerilerle yapılabilir. Yemek yapmanın püf noktalarını ona öğrettikten sonra kesme tahtasını yıkamak, tezgâhı temizlemek ve ortalığı toparlamak konularında da bilmesi gerekenleri ona aktardıktan sonra aradan çekilin ve onun hazırladığı bir yemeği yemenin keyfini çıkarın. Onu tebrik ederek motive etmeyi sakın ihmal etmeyin. Gerçek bir ev temizliği yapmak Elektrik süpürgesini çalıştırmak, uygun süpürge uçlarını takmak ve hatta iş bittikten sonra süpürgenin içini boşaltmak… Kulağa çok mu geliyor? Yoğun bir ders programının üstesinden gelen lise ve üniversite öğrencileri elbette yaşadıkları mekânı temizlemeyi öğrenebilir. Temizlik sırasını, hijyenik temizliğin püf noktalarını lafı fazla uzatmadan, uygulamalı olarak çocuğunuza öğretmeniz önemlidir. Yerleri paspaslamak, toz almak, lavabo ve tuvaletleri ovmak küçük yaştan itibaren öğrenebilecekleri becerilerdir. Nevresimleri rutin olarak değiştirmek, çıkarılabilir koltuk kılıflarını yıkamak, perde yıkamak… Bunların hepsi öğrenilebilir. “İyi yapamıyor” diye düşünürseniz hiçbir zaman öğrenemez. Ona temizlik bezini verin ve arkanızı dönün! Toplum içinde yaşamak Bireyselleşme son yıllarda önemli olsa da toplum içinde yaşadığımızı unutmamak gerek. Birey, toplum içinde birey haline gelebilir! İnsanı diğerlerinden farklılaştıran ve öne çıkaran şeylerden bazıları, toplum içinde ortaya koyduğu imajıyla bağlantılıdır. Göz teması kurmak, el sıkışmak, selamlaşmak, hatırını soranlara cevap vermek, nazikçe teşekkür etmek, yaşlılara yer vermek ve kapıyı açmak; toplum içinde yaşayan kişilerin bilmesi gereken temel becerilerdir. Kimseyle samimi olmak zorunda olmadığını ama güvenli bir mesafede kalarak da nazik olabileceğini çocuğunuza öğretin. Komşularla selamlaşmak bile ihtiyaç olduğunda kapısını çalacağı insanların olmasını sağlar. Bu da yaşam boyu ihtiyacımız olan bir şeydir. Temel para yönetimi becerileri Nakit para kullanımının oldukça azaldığı bir dönemdeyiz. Birçok insan çocuğuna nakit olarak harçlık verse de kart kullanımı üniversite döneminde oldukça yaygın. Özellikle de okumak için farklı şehirlere giden gençler için para yönetimi önemli bir beceri. Para transferi yapmak, teknik aksaklıklarla baş etmek, aylık bütçeyi yönetmek, ihtiyaçları önceliklendirmek genç insanların para yönetiminde öğrenmesi gereken temel becerilerdir. Artık bir klasik haline gelen “İstek mi, ihtiyaç mı?” sorusunu sık sık kendilerine hatırlatın. Kısıtlı bütçe ile yaşamak, diğer yandan sosyal medyada görülen renkli hayatlara özenmek sadece gençleri değil yetişkinleri de zorlayan bir durum. İhtiyaçlarının neler olduğunu doğru şekilde değerlendirmesi, ara sıra kendini ödüllendirebilecek şekilde bütçesini yönetmesi, arkadaşlık ilişkileri içindeki para tutumunu belirlemesi için ona rehberlik edin. Zaman zaman hata yapması ihtimaline açık olun. Zaman yönetimi Hangimiz zaman yönetiminde gerçekten başarılı olduğumuzu iddia edebiliriz ki? Hızlı hayatlar yaşıyoruz ve dikkatimizi dağıtacak birçok etkinin altındayız. Genç insanlar da öyle! Küçük yaşlardan itibaren “Hadi”leyen bir ebeveyn iseniz, çocuğunuz gençlik yıllarına geldiğinde adeta saç baş yolabilirsiniz. Zamanını yönetmeyi geç kalarak ve bunun sonuçlarına katlanarak öğrenmelidir. Çocuğunuzun yetişkinler dünyasında kendine yer edinebilmesi için, davranışlarının sonuçlarını yaşaması gerekir. Bir derse geç mi kalıyor? Ona tek bir hatırlatma yapın ve sabırla bekleyin. “Hadi, geç kalacaksın” cümlelerini sürekli tekrar etmenin etkisi olmadığını çoktan öğrenmiş olmalısınız. Geç kalmayı kendi başına yaşamalı, otobüsü kaçırmalı, tutamadığı ders notlarının peşine düşmelidir. 10 dakika daha erken kalkmak, eşyalarını akşamdan hazırlamak, güne hazırlanırken telefonu uzağında tutmak gibi küçük taktikleri ona hatırlatabilirsiniz. Gerisini ona bırakın.
Haber Kaynak : HTHAYAT.HABERTURK.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
GÜNDEM
06 Ekim 2024SPOR
06 Ekim 2024GÜNDEM
06 Ekim 2024SPOR
06 Ekim 2024SPOR
06 Ekim 2024GÜNDEM
06 Ekim 2024GÜNDEM
06 Ekim 2024